Natuurrealisatie van bedreiging naar kans bij familie van der Stok

“Het is een win-win: de afwaardering biedt financieel voordeel, de natuur past in onze bedrijfsvoering en als je simpel naar de kaart kijkt, zie je dat deze strook nodig is voor de verbinding tussen natuurgebieden”, klinkt de nuchtere optelsom. Terwijl vrijdagochtend de ene na de andere camper het terrein op rijdt, de koeien en paarden buiten in de wei staan, zitten Henk, Jari en Minke - de vierde en vijfde generatie Van der Stok – binnen aan de keukentafel.

Generaties lang

Henk van der Stok is de oom van Minke en Jari. Samen runnen ze Hofstede Kloosterstein, vlakbij Haastrecht. Al generaties lang een boerenbedrijf. Niet veel later schuift ook de moeder van Henk aan. “De derde generatie”, glimlacht Henk. Als het gesprek op de natuurrealisatie komt, vertelt hij: “Die natuur hing altijd als een donkere wolk boven ons bedrijf. In 2009 wilde de provincie dit stuk grond kopen voor een natuurverbinding, maar dat ging niet, want we hadden net een nieuwe stal gebouwd”. De jaren erna bleef de angst voor onteigening aanwezig. Nu is die bedreiging omgezet in een kans: “De natuur sluit goed aan bij onze bedrijfsvoering, omdat we de grond in eigendom houden en blijven beheren, kunnen wij die gebruiken voor het voer voor de paarden en de koeien die met zwangerschapsverlof zijn.”

NNN-gebied

Wat ze wel lastig vinden, is dat het straks een natuurgebied onder het NNN (Natuurnetwerk Nederland) is. “Daardoor voelt het niet meer echt als onze grond, maar dit is noodzakelijk voor de afwaardering van de grond. Die financiële tegemoetkoming helpt ons weer bij de financiering van de grond die we van de buren kopen”, legt Minke uit. Henk vult aan: “Agrarisch loop je momenteel tegen de hobbel aan dat je politiek niet weet welke kant het opgaat.” Jari knikt en zegt: “Belangrijkste voor ons is dat we niet afhankelijk willen zijn van de overheid en dat elke bedrijfstak binnen ons bedrijf op zichzelf winstgevend moet zijn. Zo hebben we het nu opgezet.”

Brede blik

Even terug naar hoe het begon. Hofstede Kloosterstein is al meer dan een eeuw lang een familiebedrijf. De eerste Van der Stok was de overgrootvader van Henk, die hier 131 jaar geleden neerstreek. Zijn opa is er geboren en net als Henk, Jari en Minke hier opgegroeid. “We hebben van jongs af aan elk vrij uurtje op de boerderij doorgebracht,” vertelt Jari. Hij is degene die het totaaloverzicht heeft als het gaat om de bedrijfsvoering. Zijn zus Minke haar sterke kant is het leggen van contacten waaronder die met projectleider Yris van programmabureau Veenweiden Gouwe Wiericke. Hun oom Henk is de meest praktische. Hij houdt met name de melkveehouderij met zo’n 120 koeien draaiende. “We zij alle drie heel verschillend, maar ook breed onderlegd”, legt Minke uit. “Maar we hebben dezelfde kijk op dingen en samen veel expertise in huis.”

Toekomstperspectief

In 2018 deed zich een unieke kans voor. De buren hielden ermee op en boden hun boerderij te koop aan bij de familie Van der Stok. Dat bood ineens een heel nieuw toekomstperspectief. Want met aan de ene zijde de Hollandse IJssel, aan de andere zijde de spoorlijn en de stad Gouda waren de kansen om uit te breiden zeer beperkt. Voor Jari en Minke was toen de keuze snel gemaakt. Zij willen het familiebedrijf voortzetten en besloten in het familiebedrijf te stappen. “Toen zijn we met een brede blik gaan nadenken: hoe kunnen wij ook in de toekomst boer blijven en zelf het roer in handen houden? Dan begin je met vragen: welke grond hebben we? Wat willen we ermee? Wat past bij ons?”

Uitbreiding

Het boerenbedrijf met ongeveer 120 koeien is nu uitgebreid met een paardenrusthuis en een camperkampeerplaats. “Mijn interesse lag altijd bij de paarden. Vandaar. Ook laten we ons bedrijf graag zien, omdat we daar trots op zijn. Agro toerisme past daarom goed bij ons” legt Minke uit. “Naast de camperkampeerplaats hebben we ook nog eens drie tinyhouses, die we continue verhuren aan gasten.”

Belangen behartigen

Natuurontwikkeling langs het fiets- en wandelpad past daar bij. Grote trekpleister voor zowel de campergasten als die van de tiny houses is Gouda, dat op een steenworp afstand ligt. “Bij het maken van de plannen kwam de natuurontwikkeling weer bij ons in beeld”, vertelt Henk. “Daarbij hebben we veel hulp van Yris gehad”, zegt Minke. “Fijn dat we een projectleider aan onze zijde hadden, die vanuit het programmabureau onze belangen binnen de provincie behartigde. Dat is wel een must omdat er veel bij komt kijken. Daarom: als meer boeren dit willen: Yris bellen”.

Vooruit denken

Het traject van de natuurzelfrealisatie was niet eenvoudig. “Maar als je zelf initiatief toont, is er veel mogelijk”, zegt Jari. “Klopt”, bevestigt Minke. “We hebben heel fijn contact gehad met het waterschap, de gemeente en projectleider Yris, die ons goed heeft begeleid.” Jari vult aan: “Je moet als boer ver vooruit denken. Door te overleggen en mensen erbij te betrekken, kom je er wel. Misschien niet in een rechte lijn, maar als je die stip op de horizon hebt, lukt het.”